|
15.12.24
Hoogendoorn laatste Dordtse schaker in NK P.A. Hoogendoor: zijn belangrijke rol in het
Dordtse schaakleven Verslag etc
2e Hoogendoorntoernooi 29/12/07 Partij Hoogendoorn - Kunnen (met meer nieuws uit de RSB-geschiedenis) Partij Herfst – Hoogendoorn
1942 met een onstuimige zwartspeler |
|
Hoogendoorn
halve eeuw geleden laatste Dordtse schaker in Nederlands kampioenschap 24.12.15 HB Een halve eeuw nadat voor de laatste keer een
Dordtenaar meedeed aan het gesloten Nederlands
schaakkampioenschap is het tiende Hoogendoorn-toernooi. Het staat op de
Dordtse schaakkalender voor dinsdag 29 december. De leraar en conrector van het toenmalige
Chr. Lyceum, PA (Pank) Hoogendoorn (1922-1999) was
in de ochtenduren in 1965 gewoon op zijn school te vinden. Een combinatie met
topsport die nu ondenkbaar is. Hij reisde tussen de
middag per trein naar het nationale kampioenschap in Den Haag. Hoogendoorn
was toen 43 jaar oud. De meeste andere spelers waren tijdens het toernooi
alleen met schaken bezig, waardoor Hoogendoorn later wel moest erkennen dat hij eerder moe werd na een
partij van velen uren. Hoogendoorn eindigde
dan ook onderop met 2½ uit 11. “Pank
Hoogendoorn wilde zijn school niet in de steek laten. Hij was
verantwoordelijk voor het schoolrooster. Dat kende hij als enige ook uit zijn
hoofd”, aldus schaakwoordvoerder Hans Berrevoets. Het niveau van Hoogendoorn was duidelijk:
De Dordtenaar hoorde op het landelijke topniveau thuis. Pank Hoogendoorn was in de
jaren daarvoor twee keer open kampioen van Nederland geworden. De Dordtse schaker werd dan standaard gehuldigd door een
prominente landelijke schaakbestuurder uit zijn woonplaats Dordrecht Henk van
Donk. ,,Als de vice-schaakkampioen van Dordrecht
openkampioen van Nederland wordt, hoe sterk moet dan wel niet de kampioen van
Dordrecht zijn”, zo grapte de kampioen van Dordrecht Van Donk dan in zijn
toespraken om zijn clubgenoot van schaakclub Dordrecht te huldigen. Winnaar van het
Nederlands kampioenschap in 1965 werd
overigens grootmeester Lodewijk Prins, toen 52 jaar oud. Dat leidde tot een
landelijke schaakrel, want grootmeester Jan Hein Donner vond het maar niks
dat Prins won. Donner reageerde hierop
door te zeggen dat Prins geen paard van een loper kon onderscheiden, een
verwijzing naar eerdere polemieken over het loperpaar. Veertien jaar na zijn
kampioenschap, in 1979, speelde Prins nog een speciale kloksimultaan tegen
ca. acht leden van de club van Hoogendoorn *), schaakclub Dordrecht. De
toenmalige voorzitter van de schaakclub Leo Jansen sprak voor de eerste
zetten werden gedaan nog lovende woorden over Lodewijk Prins, die zoveel
heeft betekend voor de schaaksport en zijn terechte gewonnen titel in het
toernooi met Hoogendoorn. Tegenwoordig zijn de
topschakers veel jonger al grootmeester en bestaat de Nederlandse top en
wereldtop uit twintigers. Het is
markant dat na de presentatie van Hoogendoorn nooit meer een schaker zover is
gekomen in de nationale kampioenschappen. Fidemeester
Gozewijn van Laatum werd
in 1992 tweede in het openkampioenschap van Nederland. Mark Timmermans behaalde de internationale
titel van Fidemeester ook. *) Uw webmaster won bij die
gelegenheid van Lod. Prins! Andere deelnemers waren
o.a. Wertheim en Jan Barel. De terugblik 1965-2015
past bij het tiende
Hoogendoorntoernooi. Dat wordt gedragen door een regionale
schaakcommissie: Mark van Hulst (Sliedrecht, Kees van ’t Hoff (Zwijndrecht),
Arend Grootheest (Dordrecht) en Hans Berrevoets (De
Willige Dame). |
|
P.A. Hoogendoorn: zijn belangrijke
rol in het Dordtse schaakleven
Op zaterdag 29 december is het onderdeel van de tweede huiskamerdag in de Wilhelminakerk. De tweevoudig
open-kampioen van Nederland die in 1999 overleed houdt zijn plek in de
geschiedenis. Een schaakleerling van hem ontmoet
het tweede Witten Haentoernooi. We hebben het dan
over de locale beroemdheid Bas de Wit. Hoogendoorn
was in veel rollen voor het schaken bij Dordrecht actief: vice-voorzitter, clubblad-hoofdredacteur, bibliotheek,
schoolschaak, eerste teamleider. (1948-1983). Vanuit Haarlem kwam Hoogendoorn
in 1947 in Dordrecht wonen na zijn benoeming tot leraar aan het Chr. Lyceum.
Hij
bleek een aanwinst voor het Dordtse schaakleven te zijn en was gelijk een
beeldbepalend schaker. Aan het begin van de jaren vijftig behoorde hij
volgens het Tijdschrift van de KNSB tot de aanstormende jonge talenten in
Nederland. Hij won in die tijd regelmatig toernooien, zeker op snelschaak-gebied, zoals het open-kampioenschap in
Zevenbergen. P.A.
Hoogendoorn, rector, schaker, enz enz. Van Donk In
eigen schaakkring in Dordrecht werd vanaf 1954 Van Donk zijn belangrijkste
concurrent met als goede derde Leo Jansen. Op zijn erelijst staat tweemaal
het openkampioenschap van Nederland (1961 en 1963). Hij was ook twee keer
finalist van het Nederlands kampioenschap. In het Engelse Hastings
was hij succesvol. Pankie en Hankie
waren de Engelse bijnamen voor Pank Hoogendoorn en
Henk van Donk. Botwinnik Hoogendoorn
was de enige Nederlandse speler, die op het bord wereldkampioen M. Botwinnik versloeg in 1963 in de zogeheten
Elsevier-klokseance. Dat was toen een regelrechte een sensatie. KNSB Hoogenoorn,
die intussen op het Chr. Lyceum conrector was geworden, was altijd zeer
actief bezig met schoolschaak. Hij gaf leerlingen schaakles
vanaf de eerste klas. Hij zorgde ervoor dat het Chr. Lyceum met schoolschaken altijd prominent aan de competitie meedeed.
In 1978 won hij nog met gemak het Bombardontoernooi, de voorloper van het
latere openkampioenschap van de Drechtstreek. Hoogendoorn maakte nog de
promotie mee van Dordrecht 1 naar de eerste klasse KNSB mede door een
overwinning op profclub de Variant uit Breda. Van Laatum Daarna
gingen de jaren tellen. Zijn schaakleerlingen vergat hij niet. Toen rond 1992
de latere Dordtse Fidemeester Gozewijn
van Laatum de beste Nederlander werd in het
openkampioenschap van Nederland, zat hij als aandachtig toeschouwer in de
zaal in Dieren. Hoogendoorn kon direct na het opmaken van de eindstand zijn
beste schaakleerling geluk wensen met het succes.
Hoogendoorn kreeg voor zijn 70-ste verjaardag nog een bijlage in het clubblad
van Dordrecht aangeboden, zoals hij zelf tachtig partijen tegen zijn
bekendste tegenstander op de club (Van Donk) had uitgegeven. Priester Buiten
het schaken was hij actief in de Dordtse Wilhelminakerk en in een
onderwijsbestuur. Hoogendoorn was een liefhebber van fietsen en hij zat op
een koor. Zijn buurmeisje Mieke kwam als zijn vrouw mee naar Dordrecht.
Hoogendoorn was toen nog niet geheel bevoegd, maar Dordrecht liet hem
niet los. Hij vertelde zelfs wel eens dat bij hem in de A. van Bleijenburgstraat mensen aanbelden om een potje te
schaken. Het mooiste verhaal vond hij de komst van een priester uit een
andere stad. Die had de naam Hoogendoorn in het telefoonboek opgezocht. De
gereformeerde Hoogendoorn en de RK-geestelijke hadden en onuitwisbare
ontmoeting via de schaaksport. Mentaliteit ,,Als
je verliest, wordt aan je opvoeding gewerkt", was een uitspraak van hem.
Hij heeft in directe duels lange tijd aan de opvoeding van veel schakers een
bijdrage geleverd. Het was markante was ook dat Hoogendoorn een echte
schaakliefhebber was. Niet alleen de top wilde hij meemaken. Hoogendoorn
bleef doorschaken, zolang hij de kracht kon opbrengen naar zijn schaakclub te
gaan. Net als Van Donk vond hij het geen mentaliteit als een speler van het
eerste team zich afmeldde met een verkoudheid. |
|
|
