Hans Bouwmeester benoemt Hans Wertheim (1905-2002) |
Hij
werd geboren op 19 maart 1905 en overleed op 12 november 2002. De KNSB bracht
het bericht van zijn overlijden op de landelijke website. Historie Wertheim
is een schaker geweest, die een blijvende plek in de historie verdient. Hij
was de broer van de twee jaar jongere, latere professor. Zijn broer heeft in een
boek aangegeven, dat zij samen nog vanuit een vensterraam de revolutie van
1917 in Rusland hebben aanschouwd. Dat was in de tweede stad van het land,
St. Petersburg. Hans en zijn broer werden er tweetalig opgevoed. Zijn
vader was er directeur van een dochteronderneming van de
levensverzekeringsmaatschappij De Algemeene. Het filiaal werd na de Russische
Revolutie genationaliseerd. Zijn moeder vluchtte in 1918 met de kinderen naar
Nederland. De vader van Wertheim volgde in 1920. Nazi's Wertheim
kwam jarenlang voor DD in Den Haag uit. In de oorlog stokte zijn
schaakloopbaan. Wie in de geschiedenis duikt, zal ontdekken zijn ouders de
komst van de Nazi's in Nederland niet hebben afgewacht en besloten om uit het
leven te stappen. Veel Joodse Nederlanders wisten, door publicaties uit
Duitsland, precies welke marsorders Hitler had gegeven. Het was niet voor
niks, dat toen hij in 1933 aan de macht kwam, de kritische onafhankelijke
krant in München het zwijgen werd opgelegd en de journalisten werden omgebracht
of verbannen. Wertheim werd nog enige tijd als officier in Polen
krijgsgevangen gehouden. Hij liet weinig los over die periode. Zijn laatste
gesprek met een journalist was voor de Haagsche Courant met Alexander
Münninghoff als schrijver. Bij
het Dordtse Johan de Witt gaf hij les en begeleidde de schoolschakers. Rond
1970 speelde hij wel een potje schaak in de kerstherberg in Crabbehof. Zijn
vrouw stimuleerde dat. Niks wees toen op een roemrucht schaakverleden. Het
leek of Wertheim het spelletje had verleerd en voor een comeback op een club
leek het hem te vroeg. Toch betekende het pensioen voor hem een nieuwe tijd.
De leven voor het spel kwam terug. Comeback Wertheim
maakte pas in 1974 bij schaakclub Dordrecht zijn comeback en werd gelijk
clubkampioen. Hij wilde er niet veel aandacht voor en vond het niet meer dan
een regeltje in de krant waard. Zijn vrouw, die vrijzinnig predikant
was, vond zijn succes een voorbeeld voor vitale senioren. Wertheim
kwam daarna nog jarenlang voor Dordrecht 1 uit. Hij was erbij toen Dordrecht
een historische overwinning boekte (6,5-3,5) op de profclub de Variant uit
Breda. Dordrecht promoveerde naar de eerste klasse KNSB en verplichtte de
Variant een jaar te blijven zitten in de tweede klasse KNSB. Hij kon zeer
gemotiveerd schaken. Wertheim veegde eens een jeugdtalent, die in zijn ogen
kromme zetten deed. Zijn commentaar: ,,Deze jongeman mishandelt het
schaakspel". hb
|
|